zapiski na mankietach rękawów

„Nadchodzi nasz Czas”

W ostatnią sobotę marca realizowane były kolejne zdjęcia do filmu „Nadchodzi nasz czas”. Tym razem Piotr Fugiel z Krakowa opowiadał o początkach swojej  działalności i powstaniu FMW w Nowej Hucie, o działaniach jakie organizacja podejmowała w latach 80- tych. Przygotowaniach FMW do wizyty Jana Pawła II w Krakowie i symbolicznym upadku komunizmu, który miał miejsce w grudniu 1989 roku po obaleniu pomnika Lenina w Nowej Hucie.

Dzięki bezinteresownej pomocy Leszka Jaranowskiego, mogliśmy odtworzyć druk ulotek „ABC” na offsecie i sicie za co serdecznie dziękujemy koledze.

Obecnie mamy połowę dni zdjęciowych już za sobą. Powoli zbliża się wielkimi krokami moment kiedy powinniśmy zasiąść  do montażu nakręconego materiału. Niestety może nam to uniemożliwić brak funduszy.

Żeby materiał został zmontowany i zaprezentowany na  25-lecie FMW potrzebujemy około 5000 zł .Są to naprawdę minimalne koszty takiej realizacji, puki co wszystko realizujemy z funduszy własnych.
Dlatego zwracamy się do wszystkich sympatyków FMW o wsparcie naszego projektu. Każde 10 zł będzie  przybliżać nas do celu. Bardzo chcielibyśmy żeby  film został pokazany w rocznicę powstania FMW czyli pod koniec czerwca 2009 r.

Czasu niestety pozostało bardzo mało. Myślę, że warto ten film dokończyć ponieważ jest to na razie jedyny dokument ukazujący historię FMW w Polsce.

Film realizowany jest ze składek społecznych. Zachęcamy do wpłat na konto: 90 1050 1764 1000 0023 2582 8545 (SFMW) z dopiskiem „Nadchodzi nasz czas”.

O filmie:

Film będzie opowiadać o młodzieżowej organizacji podziemnej działającej w latach 1984 – 1990r. na terenie całej Polski. W jej szeregach działało tysiące młodych ludzi uczęszczających do szkół średnich, zawodowych, studentów, a często byli też młodzi ludzie z ostatnich klas szkół podstawowych.  Mało znane historie z działalności FMW i jej wpływie na młodzież oraz na podziemną Solidarność, stosunek do okrągłego stołu i wiele innych, nieznanych faktów, będzie można obejrzeć w pierwszym filmie opowiadającym historię, tej podziemnej organizacji młodzieżowej.
 

Realizacja: Aleksander Kopacz

Kamera: Robert Pencak

Kierownik produkcji: Jacek Boroń

Współpraca: Jarek Podsiadło

Jeśli nie byliście jeszcze w ten piękny czas Wielkiego Postu na nabożeństwie Drogi Krzyżowej, to może zajrzyjcie w piątkowy wieczór do kościoła św. Krzyża w Krakowie? Będzie to 1,5 godziny medytacji nad współczesnym światem i różnymi rolami jakie przyszło nam w nim pełnić. Ja się zachwyciłem nabożeństwem Drogi Krzyżowej, jako okazją do przemyślenia podstawowych spraw w życiu każdego z nas. Może mój zachwyt udzieli się jeszcze komuś? Szczegóły na plakacie.

Paweł Orkisz

Po długiej nieobecności powraca strona

poświęcona niezależnemu pismu podziemnemu „Hutnik”. 

wejście na stronę „Hutnika”

Po wprowadzeniu stanu wojennego i po spacyfikowaniu przez ZOMO strajku protestacyjnego w podkrakowskim kombinacie hutniczym (wtedy jeszcze im. Lenina) zaczęły spontanicznie konsolidować się grupy oporu. W styczniu 1982 roku dwaj operatorzy Walcowni Drobnej i Drutu Jerzy Ostałowski i Zdzisław Jaworski z pomocą studenta AGH Grzegorza Bednarza wydrukowali pierwszą ulotkę uznaną za numer zerowy pisma „Hutnik”, a pod koniec miesiąca w nakładzie 1000 egz. pierwszy numer podziemnego pisma z utrzymaną przez długi czas jego wydawania charakterystyczną – złożoną z drobnych krzyżyków – winietą. Od tego czasu „Hutnik” ukazywał się regularnie w nakładzie od 4 do 20 tysięcy egzemplarzy (najwyższy nakład osiągnął w 1984 roku numer poświecony pamięci zamordowanego ks. Jerzego Popiełuszki), aż do zwycięskich dla „Solidarności” wyborów w czerwcu 1989 roku, wydawany już wtedy jawnie, choć nadal bez cenzury.

Pismo stało się organem Tajnej Komisji Robotniczej Hutników. Pojawili się nowi współpracownicy także z poza Nowej Huty. Już w pierwszych miesiącach 1982 roku redagowaniem pisma zajął się krakowski dziennikarz sportowy Wojciech Marchewczyk, który na początku grudniowego strajku przyprowadził do pomocy hutnikom 300 osobową grupę studentów. Jako redaktor naczelny przez większość okresu wydawania pisma musiał się ukrywać, w międzyczasie internowany, parokrotnie aresztowany, podczas wpadki w drukarni w 1983 roku uratował się brawurową ucieczką z rąk SB-ków. Maciej Mach z Walcowni Blach Karoseryjnych zorganizował na terenie kombinatu hutniczego doskonale funkcjonującą sieć kolportażu i zbierania informacji. Inżynier Jerzy Rusek z Instytutu Obróbki Skrawaniem zajął się kolportażem w mieście. Leszek Jaranowski z Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego był jednym z głównych drukarzy, organizował zaopatrzenia w papier. Bezcenni też okazali się wypróbowani podczas strajku studenci. Współpracę autorską podjęli znani krakowscy dziennikarze Maria de Hernandez-Paluch, Helena („Lusia”) Lazar, Maria Przełomiec, zmarły już Maciej Szumowski (były redaktor naczelny „Gazety Krakowskiej” w okresie 1980/81, usunięty w stanie wojennym) i Jerzy Surdykowski. Kontaktami zagranicznymi zajmował się Andrzej Łaptaś z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Jan Środoń z PAN. Pismo dysponowało doskonałymi informacjami zbieranymi nie tylko w Hucie, bądź przez dziennikarzy, ale dostarczanymi przez sprzyjające „Solidarności” sprzątaczki z dyrekcji i komitetów partyjnych, które wynosiły kopie tajnych dokumentów. Przez pewien czas I sekretarz Komitetu Fabrycznego PZPR posługiwał się podrzuconym mu wiecznym piórem z nadajnikiem radiowym, dzięki czemu podsłuchiwano jego rozmowy. Dobrym duchem pisma była Barbara Zientarska (pseudonim „Kaśka”), która nie tylko przepisywała matryce, ale użyczyła swojego domu, w którym prowadzono prace redakcyjne i w którym długo ukrywał się Wojciech Marchewczyk. W sumie wydrukowano i rozkolportowano 202 numery „Hutnika” i pięć tzw. numerów specjalnych. Dwukrotnie w 1982 i 1983 roku nadawało swoje audycje radio „Hutnik”.

Zdławienie głosu zdelegalizowanej „Solidarności” mającego ogromny wpływ na załogę jednego z największych w Polsce zakładów pracy stało się priorytetowym celem krakowskiej bezpieki. Nigdy jednak nie udało się zniszczyć pisma, bo żadem agent nie przeniknął do ścisłej grupy około 50 osób posiadających istotne informacje. Druk i kolportaż były zresztą rozśrodkowane i gdy zdarzała się wpadka jednego elementu, jego funkcje przejmował inny. Aby rozpracować pismo powołano tajną grupę kontrwywiadowczą pod kryptonimem „Wir”, która zamierzała przypisać jego twórcom współpracę z zachodnimi służbami wywiadowczymi. Efektem długotrwałej obserwacji prowadzonej w całym mieście było wejście bezpieki w czerwcu 1987 roku do domu Barbary Zientarskiej, gdzie aresztowano kilka osób, w tym ukrywającego się Wojciecha Marchewczyka. Sam szef krakowskiej bezpieki, nieżyjący już gen. Jerzy Grubba pofatygował się na miejsce tej akcji, aby powiedzieć swoim ofiarom ironiczne „a kuku”. Tego samego dnia rozbito też w innym miejscu główną drukarnię pisma. Wieczorem radio i telewizja w całym kraju ogłosiły o likwidacji „wrogiego ośrodka”, ale już następnego dnia ukazał się kolejny numer „Hutnika” z tytułem na pierwszej stronie: „A kuku, generale!” Wydrukowano go w jednej z krakowskich drukarń państwowych dzięki nieżyjącemu już drukarzowi Władysławowi Kucharzowi.

Podczas strajków w kombinacie hutniczym w 1988 roku „Hutnik” ukazywał się codziennie. Mimo, że od najbardziej bolesnej w jego dziejach wpadki nie minął rok, zespół zdołał jeszcze rozbudować swoje możliwości.

Był „Hutnik” wspaniałym przykładem współpracy i solidarności różnych środowisk: starego Krakowa i Nowej Huty, robotników i inteligencji. Był kolportowany nie tylko w Hucie, ale we wszystkich większych zakładach pracy Małopolski, trafiał regularnie do Warszawy, Gdańska, Wrocławia oraz innych ośrodków podziemnej „Solidarności”. Docierał też za granicę. Bezdyskusyjnie było to największe i najszerzej rozchodzące się podziemne pismo zakładowe w Polsce. „Wolna Europa” uznawała go za wiarygodne i najlepiej poinformowane pismo.

(Leszek Jaranowski)

Kraków, 11 lutego 2009

Osobowe źródła informacji – zagadnienia metodologiczno-żródłoznawcze

Dyskusję z dr Filipem Musiałem (IPN Kraków) oraz Pawłem Piotrowskim (IPN Wrocław) pt. „Agentura: fakty i mity” prowadził Roman Graczyk w krakowskim klubie pod Jaszczurami.

Stowarzyszenie Federacja Młodzieży Walczącej

następne strony >>   [2]  [3]  [4]